کد مطلب:29938
شنبه 1 فروردين 1394
آمار بازدید:110
یزید بن حُجَیّه
ابراهیم بن هلال در كتاب الغارات آورده است كه:از جمله كسانی كه از علی علیه السلام جدا شدند و به معاویه پیوستند، یزید بن حُجَیّه تَیمی (از بنی تَیم بن ثعلبة بن بكر بن وائل) بود.
علی علیه السلام وی را بر منطقه ری و دَشتَبی[1] گماشت. وی خوارج را شكست داد و غنایم را برای خود برداشت.
علی علیه السلام وی را زندانی كرد و غلامش سعد را بر وی گماشت. ابن حُجَیّه در حالی كه سعد در خواب بود، به اسبش نزدیك شد و به سوی معاویه گریخت. و چنین سرود:
سعد را گول زدم و با اسبم، راندم به سوی
شام و آن را كه بهترین است، برگزیدم.
بر سعد، نیرنگ زدم، در حالی كه وی در زیر عبایی خوابیده بود
سعد، جوانی خام و گولخور است.
آن گاه به منطقه رَقّه[2] آمد، كه [ در آن روزها]، هر كه از علی علیه السلام جدا می شد، نخست به آن جا می آمد تا از معاویه اجازه رفتن به نزدش را بگیرد.
شهرهای رقّه، رُها،[3] قَرقیسیا[4] و حَرّان[5] در قلمرو معاویه بود و زمامدار آن جا، ضحّاك بن قیس بر آنها فرمانروایی می كرد. شهرهای هیت،[6] عانات،[7] نصیبین،[8] دارا،[9] آمِد،[10] و سِنجار[11] نیز در قلمرو علی علیه السلام بودند و مالك اَشتر بر آن جاها فرمانروایی می كرد. این دو، هر ماه در جنگ بودند.
ابو صَلْت تَیمی می گوید:نفرین علی علیه السلام در حقّ ابن حُجَیّه چنین بود:«خداوندا! یزید بن حُجَیّه با پول مسلمانان فرار كرد و به قومی فاسق پیوست. ما را از نیرنگ و شیطنت او محفوظ بدار و وی را به جزای ستمكاران، كیفر بده... !».
- دَشتَبیْ یا دشتابی یا دستَبا، دشتی پر آب و منطقه ای آباد، در غرب ری به سمت همدان، كه با این دو شهر، پیوند داشت و مركز آن، یزد آباد، در محلّ «بویین زهرا»ی امروزی بود. (ر. ك:جغرافیای تاریخی كشورهای اسلامی:181/3)
- رَقّه، یكی از شهرهای شناخته شده سوریّه است كه در كنار رود فراتْ واقع شده و فاصله آن تا حَرّان، سه روز است. (ر. ك:معجم البلدان:59/3)
- رُها، از شهرهای تركیّه است كه میان شام و موصل (از سمت شمال شرقی فرات) در بالادست رقّه و حرّان، قرار دارد. این شهر، امروزه با دو نام:اِدِس و اُورفا، شناخته می شود. (ر. ك:جغرافیای تاریخی سرزمین های خلافت شرقی:111)
- قَرقیسیا، شهری در كنار رود خابور (از سرشاخه های فرات) در نزدیكی منطقه عمومی صفّین و رقّه است و محلّ ریزش رود خابور به فرات است. (ر. ك:معجم البلدان:328/4)
- حَرّان، شهر مركزیِ دیار مُضَر است كه فاصله آن تا رُها، یك روز و فاصله آن تا رقّه، دو روز است. حرّان، بر سر راه موصل، شام و روم واقع شده است. در زمان عمر، عیاض بن غنم، آن را فتح كرد. حرّان، همان شهری است كه حضرت ابراهیم علیه السلام اوّلین هجرتش را به سوی آن انجام داد. (معجم البلدان:235/2)
- هیت، شهری در عراق است، در كنار رود فرات، از نواحی بغداد و بالادست انبار. (معجم البلدان:421/5)
- عانه، شهری مشهور در عراق است، میان رَقّه و هیت، كه آن را با توابعش، «عانات» گفته اند و در نزدیكی «حدیثه» بر كرانه فرات، واقع شده است. (معجم البلدان:72/4)
- نصیبین، شهری است آباد بر سر راه جاده اصلی موصل به شام. (معجم البلدان:288/5)
- دارا، شهری است بر بلندی كوهی میان نصیبین و ماردین، و از شهرهای ناحیه جزیره شمرده می شود. (معجم البلدان:418/2)
- آمِد، بزرگ ترین شهر دیار بَكْر است كه آن را با سنگ های سیاه بر روی شبه جزیره ای در دل دجله ساخته اند و دجله، چون هلالی، آن را دربر دارد و دور می زند (معجم البلدان:56/1). آمِد را امروزه «دیار بَكْر» می گویند.
- سِنجار، شهری مشهور در ناحیه جزیره كه تا موصل، سه روز راهْ فاصله دارد (معجم البلدان:262/3). اكنون در شمال غرب عراق، واقع است و ساكنان آن، كُرد و از فرقه یزیدیّه اند و آب آشامیدنی آنها از رودخانه خابور (از سرشاخه های فراتْ) تأمین می شود.
